Kategorie blog
CZYM JEST KAMICA ŻÓŁCIOWA?
Kamica żółciowa to dolegliwość, która charakteryzuje się obecnością w pęcherzyku żółciowym złogów (kamieni), na które składają się substancje chemiczne znajdujące się w żółci. Złogi tworzą się najczęściej w pęcherzyku żółciowym, rzadziej poza nim. Kamienie składają się zwykle z cholesterolu, białek oraz jonów nieorganicznych. Największą ilość stanowią kamienie mieszane. U zdrowego pacjenta substancje te rozpuszczają się w żółci i są usuwane do przewodu pokarmowego. W momencie zbyt dużego zagęszczenia żółci substancje wytrącane są w drogach żółciowych. Kamienie żółciowe hamują przepływ żółci, który niezbędny jest w procesie trawienia. Dolegliwości nasilają się szczególnie po spożyciu pokarmów ciężkostrawnych.
KAMICA ŻÓŁCIOWA - PRZYCZYNY
Przyczyn oraz czynników kamicy żółciowej jest wiele:
- nadmiar cholesterolu w organizmie,
- płeć żeńska,
- znaczne zagęszczenia żółci,
- mukowiscydoza,
- trudności odpływu żółci,
- starszy wiek,
- złuszczające się komórki,
- przyjmowanie niektórych leków,
- określone nawyki żywieniowe,
- nadmierna otyłość,
- cukrzyca,
- ciąża,
- szybka utrata masy ciała,
- choroby wątroby,
- niedoczynność tarczycy,
- stan po resekcji jelita,zespół jelita krótkiego,
- niedokrwistość hemolityczna,
- wiele innych chorób dodatkowo sprzyja powstawaniu złogów w drogach żółciowych.
-
Przez wiele lat, a u niektórych osób przez całe życie, kamica może nie dawać żadnych dolegliwości. Rozpoznawana jest wówczas przypadkowo.
Ryzyko wystąpienia kamieni w woreczku żółciowym określa reguła 5xF (ang.) - płodna, kobieta, po 40tce, otyła i jasnowłosa.
KAMICA ŻÓŁCIOWA - OBJAWY
- Zakażona kamica pęcherzyka żółciowego: tępy ból w prawym podżebrzu, wzdęcia brzucha i różne objawy dyspeptyczne.
- Nie zakażona kamica przewodów żółciowych: bóle mają charakter raczej skurczowy i promieniują w kierunku środkowego nadbrzusza i do prawej łopatki.
- Kamica przewodowa: nękające dolegliwości oraz przewlekły zastój żółci w drogach żółciowych z wtórnymi tego konsekwencjami w postaci zażółcenia białkówek oka i skóry, stanów zapalnych i marskich wątroby.
Charakterystycznym symptomem kamicy żółciowej jest napad tzw. kolki żółciowej - uczucie nagłego i bardzo silnego bólu skurczowego w okolicach nadbrzusza i prawej łopatki. Bóle są spowodowane przesuwaniem się kamieni żółciowych w obrębie przewodu żółciowego.Towarzyszą temu stany podgorączkowe, dreszcze, poty.
KAMICA ŻÓŁCIOWA - JAK NALEŻY SIĘ ZACHOWAĆ, GDY POJAWIĄ SIĘ OBJAWY?
Jeżeli kolce żółciowej nie towarzyszą dodatkowo inne objawy, pacjent miał już z nią kiedyś do czynienia, a po lekach ustępowała - można zastosować preparaty rozkurczające oraz przeciwbólowe, które dostępne są w aptece bez recepty. Lekami rozkurczowymi, zalecanymi pacjentom podczas pierwszej pomocy są hioscyna oraz drotaweryna, natomiast środki przeciwbólowe to najczęściej metamizol, paracetamol oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne.
Należy niezwłocznie udać się do lekarza, gdy objawy pojawiły się pierwszy raz w życiu, ponieważ istotne jest ustalenie ich przyczyny. Ponadto, jeżeli symptomy są znacznie nasilone niż dotychczas, potrzebna jest pomoc lekarza, zwłaszcza jeśli pojawią się: gorączka, dreszcze oraz wymioty.
Nie należy samodzielnie podejmować leczenia osób starszych, które cierpią na inne dodatkowe dolegliwości oraz kobiet będących w ciąży.
ROZPOZNANIE KAMICY ŻÓŁCIOWEJ
Wysoką skuteczność w rozpoznaniu kamicy żółciowej ma badanie USG jamy brzusznej, wynosi ona nawet ponad 90%. Często kamica żółciowa diagnozowana jest przypadkowo, podczas badania z innego powodu. Badanie USG pozwala określić wielkość kamieni żółciowych oraz ich liczbę i lokalizację. Innym badaniem dodatkowym, które może zlecić lekarz jest tomografia komputerowa jamy brzusznej. Ponadto często wykonywane jest badanie krwi, aby ocenić liczbę białych krwinek oraz badania, które określają jak funkcjonuje wątroba. Ważna jest również ocena zastoju żółci w drogach żółciowych.
KAMICA ŻÓŁCIOWA - LECZENIE
Pacjenci, u których doszło do niepowikłanej kolki żółciowej o nieznanej przyczynie, mogą samodzielnie stosować leki przeciwbólowe oraz rozkurczowe. W przypadku silnych dolegliwości bólowych, które po zażyciu leków nie ustępują - należy skonsultować się z lekarzem, który skieruje pacjenta w razie potrzeby na dalsze badania diagnostyczne. Może również zajść konieczność konsultacji chirurgicznej, gdy kamica żółciowa utrzymuje się przez dłuższy okres czasu lub, gdy istnieje ryzyko wystąpienia powikłań.
Kamienie żółciowe usuwa się operacyjnie wraz ze złogami, które znajdują się wewnątrz. Można to zrobić metodą tradycyjną, która polega na przecięciu powłok brzusznych oraz usunięciu pęcherzyka razem ze złogami lub metodą laparoskopową za pomocą specjalnych narządów (bez nacięcia powłok). Podczas laparoskopii lekarz przez trzy małe nacięcia na skórze, wprowadza do wnętrza jamy brzusznej specjalny aparat, a następnie usuwa pęcherzyk. Ta metoda jest znacznie częściej polecana, ponieważ cechuje ją krótszy czas rekonwalescencji, mniejsza liczba powikłań oraz krótszy okres hospitalizacji.
Jeżeli istnieją przeciwwskazania do wykonania zabiegu operacyjnego, wdraża się leczenie farmakologiczne z zastosowaniem doustnego kwasu ursodeoksucholowego. Skuteczność tego typu kuracji może wynosić nawet 70%, jednak jest ono dosyć długotrwała i powinna trwać co najmniej pół roku. Niestety po odstawieniu preparatu istnieje ryzyko nawrotu kamicy żółciowej. Terapia farmakologiczna daje najlepszy efekty w przypadku małych kamieni, których rozmiar nie przekracza 1,5 cm średnicy.
Uwaga! Kuracja farmakologiczna może być stosowana u chorych, u których nie doszło do powikłań!
JAK ZAPOBIEGAĆ KAMICY ŻÓŁCIOWEJ?
Nie ma możliwości znalezienia jednoznacznych sposobów zapobiegania kamicy żółciowej, ponieważ przyczyny powstawania nie są dokładnie wyjaśnione. Jednak można wpłynąć na niektóre czynniki, np. otyłość, poprzez zmianę sposobu żywienia. Zwłaszcza osoby mające predyspozycję do zachorowania powinny zmienić sposób myślenia o jedzeniu.
