Selen a nowotwory – jak dobrze suplementować selen?

Selen a nowotwory – jak dobrze suplementować selen?

Od kilku lat ukazują się liczne publikacje na temat wpływu selenu na powstawanie nowotworów. Zapewne niedobór selenu nie jest jedyną przyczyną zachorowalności na nowotwory, jednak szereg badań pokazuje istotną zależność między niedoborem tego pierwiastka a nowotworami. W Polsce badaniami nad selenem zajmuje się kilkoro naukowców, m.in. prof. Jan Lubiński z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, dr hab. Piotr Suchocki z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Niektóre wnioski naukowe wskazują, że niski poziom selenu we krwi może posługiwać jako marker wielu nowotworów!

Właściwości selenu
Selen jest znany z właściwości antyoksydacyjnych m.in. poprzez zwiększanie poziomu glutationu w komórkach i wspiera układ odpornościowy; jest również mikroelementem którego niedobór należy uzupełniać w trakcie terapii chorób tarczycy, w tym chorobie Haszimoto i Gravesa-Basedowa, (szczególnie leczenie subklinicznej niedoczynności tarczycy warto zacząć od suplementacji selenu); selen jest niezbędnym mikroelementem w procesie spermatogenezy; są też badania dokumentujące korzystny wpływ selenowania na choroby demencyjne, chorobę Parkinsona i Alzheimera.
Jednak najważniejszym działaniem selenu jest udział w ochronie organizmu poprzez wpływ na ekspresję genów stymulujących rozwój nowotworów, w szczególności nowotworów piersi, całego przewodu pokarmowego, pęcherza moczowego, płuc i innych.

Jak skutecznie i rozważnie suplementować selen?
Wiadomo, że w naszym środowisku jest coraz mniej selenu, w populacji polskiej poziom selenu jest niski. Selen możemy uzupełniać stosując dietę bogatą w żywność zawierającą selen bądź w postaci gotowych preparatów. Selen zawierają niektóre grzyby jadalne, orzechy, nasiona. Jeśli jednak zdecydujemy się na tę drugą formę uzupełnienia selenu, niezwykle ważne jest, aby przyjmować selen w postaci dobrze wchłanianej do komórek. Selen zawarty w drożdżach selenowych może przyswajać się słabo, a nawet działać niekorzystnie w organizmie tworząc nieprawidłowe połączenia z białkami enzymatycznymi, selenometionina też nie jest najlepszym substratem selenu. Prawdopodobnie najlepiej wchłanianym jest selenian (IV) sodu (na 4 stopniu utlenienia) inaczej selenin (IV) sodu - zawarty w roztworze wodno-alkoholowym. Zgodnie z danymi literaturowymi najlepiej przyjmować seleniny w dawce ok. 25-50 μg selenu dziennie. Suplementacja większych dawek może być szkodliwa dla organizmu.

Zaleca się, aby przed rozpoczęciem suplementacji selenu, zbadać swój poziom selenu w surowicy. Średnie stężenie selenu w surowicy krwi w Polsce wynosi 70 μg/l. Optymalne stężenie selenu w osoczu wynosi 85-120 μg/l dla mężczyzn i około 75-85 μg/l dla kobiet. Praktycznie w każdym mieście w Polsce są laboratoria diagnostyczne, które wykonują płatne badania poziomu selenu w surowicy.